Masaüstü ortamları, grafik arayüzü bileşenlerinden oluşan komplike programlardır. Bir dosya yöneticisi, görev çubuğu, başlat menüsü gibi araçlarla sisteminizin grafik arayüzü ile kullanılmasını sağlamaktadır. Sanıldığının aksine, bir masaüstü ortamı sistemdeki uygulamaların çalışma şeklini değiştirmeyecektir.

Masaüstü ortamları grafiksel kullanıcı arayüzü (GUI) sunan her işletim sisteminde bulunur, ancak MacOS ve Windows gibi kapalı kaynaklı işletim sistemlerinde ve bazı işletim sistemlerinde masaüstü ortamı çok daha bütünleşiktir; değiştirme ve kaldırma imkanınız bulunmaz. Neyse ki bizim konumuz GNU/Linux üzerindeki masaüstü ortamları üzerine olacak.

GNU/Linux üzerinde bir çok masaüstü ortamı bulunmaktadır. Bu masaüstü ortamlarının pek çoğu gönüllü topluluklar tarafından üretilmektedir. Belirli standartlara göre oluşturuldukları için, istediğiniz dağıtımda istediğiniz masaüstü ortamını kullanmanız, kaldırmanız ve değiştirmeniz mümkündür. Bu yazıda GNU/Linux ve bazı BSD dağıtımları üzerinde kullanılabilecek masaüstü ortamlarını açıklayacağım.

GNOME

GNOME, GTK araç setini kullanan en popüler masaüstü ortamlarından birisidir. Ubuntu, Fedora gibi dağıtımlar varsayılan olarak bu masaüstü ortamını kullanır. GNOME basit, sezgisel ve verimli bir masaüstü deneyimi sunmaktadır. Size sıkıcı gelmesin, GNOME üzerinde kullanabileceğiniz bir çok eklenti bulunuyor.

KDE Plasma

KDE özgür ve açık kaynaklı yazılımlar oluşturan uluslararası bir topluluktur, Plasma ise KDE ekibinin geliştirdiği bir masaüstü ortamıdır. Plasma, Qt araç setini kullanan en popüler masaüstü ortamlarından birisidr. Kubuntu, OpenSUSE gibi dağıtımlar varsayılan olarak bu masaüstü ortamını kullanır. Plasma, GNOME’a nazaran geleneksel masaüstü metaforunu koruyan bir tasarıma sahiptir. Plasma, eklentilere ihtiyaç duyulmadan da çok fazla kişiselleştirilebilir bir şekilde tasarlanmıştır.

XFCE

XFCE, GTK araç seti ile yazılmış güçlü ve hafif bir masaüstü ortamıdır. XFCE’nin amacı hem hafif bir yapıya sahip olmak, hem de sistem kaynaklarını en verimli şekilde kullanmaktır. Oldukça eski cihazlarda dahi hızlıca çalışabilmektedir. Hafif olmasının yanı sıra aynı zamanda oldukça özelleştirilebilirdir. Ancak XFCE ekibi oldukça küçük ve XFCE’nin büyük güncellemeleri alması yıllar sürebiliyor.

Cinnamon

Cinnamon, Gnome 3 tabanlı GTK araç seti ile yazılmış bir masaüstü ortamıdır. Son kullanıcıların durağı olan Linux Mint dağıtımı bu masaüstü ortamını kullanır. Zaten Cinnamon’da Linux Mint ekibi tarafından geliştirilmektedir. Sezgisel ve kullanımı kolaydır, uzun süre Windows’un arayüzünü kullanan bir kişi bile kolaylıkla bu masaüstü ortamını kullanabilecektir. Donanım kaynaklarını kullanma konusunda XFCE’ye nazaran biraz daha ağırdır.

MATE

MATE, Gnome 2 tabanlı GTK araç seti ile yazılmış bir masaüstü ortamıdır. Oldukça sade ve hafif bir masaüstü ortamıdır. MATE varsayılan olarak 2 panelli bir yerleşime sahiptir, ancak bu değiştirilebilir. Biraz eski ve geleneksel gözükse de, yeni teknolojilerle desteklenir.

Masaüstü ortamları sadece 5 tane ile sınırlı değil elbette. Linux üzerinde kullanabileceğiniz birçok masaüstü ortamı daha bulunuyor. Saydıklarım en popüler masaüstü ortamlarıdır. Masaüstü ortamlarını dağıtımınıza yüklemek, kaldırmak, değiştirmek için ilgili dağıtımın web sitesinden yardım alabilirsiniz. Örneğin Arch ve Debian Wiki’sinde masaüstü ortamları hakkında kurulum ve kaldırma yönergeleri mevcuttur.

Bu yazıda masaüstü ortamlarını tanıttım. Gönderiyi beğendiyseniz, “Beğen” düğmesine basabilir veya yorum yapabilirsiniz. Görüşmek üzere.