Giriş yöneticileri ya da diğer adıyla DM(Display Manager)'lar siz sisteminizi başlattıktan sonra grafiksel ortamda ilk yüklenen programlardır. Giriş yöneticileri, bazıları otomatik giriş yapsa da tipik olarak kullanıcıya kullanıcı adı girme ve şifre ekranı girme kutusu sağlarlar. Oturumu açmadığınız sürece, mevcut masaüstü ortamınıza ya da pencere yöneticisine giriş yapamazsınız. Kısacası giriş yöneticileri, kullanıcı oturumlarını kontrol eder ve kullanıcıların sistemde oturum açmasına izin verir.
GNU/Linux altında, giriş yöneticileri değiştirilebilir ve konfigüre edilebilir. Giriş yöneticileri de tıpkı masaüstü ortamları gibi farklı düzeylerde özelleştirilebilirler. Bu yazımda giriş yöneticilerini tanıtacağım ve kurmanız için farklı dağıtımların Wiki adreslerine yer vereceğim.
GDM, GNOME tarafından geliştirilen hem Wayland hem de X11 desteğine sahip modern bir giriş
yöneticisidir. GDM GNOME'un bir parçasıdır ancak GNOME'dan ayrı olarak da kullanılabilir. Sistem
kaynağı tüketimi açısından biraz ağır olsa da, sunmuş olduğu erişilebilirlik özellikleri ve modern
kullanıcı arayüzü onu en iyi giriş yöneticilerinden biri yapıyor.
SDDM, KDE ekibi tarafından geliştirilen bir giriş yöneticisidir. QML tabanlıdır ve bunun yanısıra
diğer Qt kütüphanelerini kullanır. Tıpkı GDM gibi, Wayland ve X11 desteğine sahiptir. SDDM'yi
kişiselleştirmek son derece kolaydır.
LightDM, Canonical tarafından geliştirilmiş bir pencere yöneticisidir. En göze çarpan özelliği hızlı
ve hafif olmasının yanısıra, kod tabanınında sade olmasıdır. Lakin GDM gibi GNOME kütüphanelerine
ihtiyaç duymamaktadır. LightDM standartlara uygun olduğundan, üzerinde çoğu pencere yöneticisini ve
masaüstü ortamını çalıştırabilirsiniz. X11 ve Wayland desteğine sahiptir. Ancak Wayland
bestecilerinde genel olarak sorun çıkardığı bildirilmektedir.
Listedeki en ilginç giriş yöneticisi olan Ly, Uçbirim kullanıcı arayüzüne sahip (TUI) bir giriş yöneticisidir. C dili
ile yazılmıştır. Wayland oturumlarını da desteklemektedir. Basit bir görünüme sahip olmasının yanısıra, oldukça sade bir kod tabanı ile de birlikte gelir. Ly, özellikle systemd gereksinim duymayacak bir şekilde geliştirilmiştir. Ayrıca bir çok
masaüstü ortamında denenmiş ve çalıştığı bildirilmiştir.
Giriş yöneticilerini kurma ve kaldırma hakkında kullandığınız ilgili dağıtımın Wiki adreslerine göz
atabilirsiniz. Arch Wiki, Debian Wiki ve Manjaro Wiki gibi sık
kullanılan dağıtımların Wiki'leri ve belgelendirmeleri bu konuda bilgi içermektedir.
Eğer giriş yöneticisini kurduğunuz halde, aktif olmuyor veya başlamıyorsa, systemctl aracını
kullanarak etkinleştirmeyi deneyebilirsiniz. Bu araç systemd kullanan dağıtımlarda
çalışmaktadır.
GDM için:
sudo systemctl enable gdm.service
SDDM için:
sudo systemctl enable sddm.service
LightDM için:
sudo systemctl enable lightdm.service
ly için:
sudo systemctl enable ly.service
Komutlarını kullanabilirsiniz, eğer buna rağmen başlamıyorsa, sonuna --force
bayrağı ekleyerek yeniden deneyebilirsiniz. Debian tabanlı
bir dağıtım kullanıyorsanız sudo dpkg-reconfigure yanına kullandığınız giriş yöneticisinin ismini
yazın ve komutu çalıştırın. Örneğin sudo dpkg-reconfigure gdm3
komutunu çalıştırın çıkan menüde kullanmak istediğiniz giriş yöneticisini seçin ve onaylayın.
Giriş yöneticileri ekranda gösterdiğim gibi gözükmek zorunda değildir, örneğin LightDM ve SDDM gibi giriş yöneticileri greeter paketleri kullanılarak özelleştirilebilirler. Görseller Debian Screenshots'dan alınmıştır.
Bu yazıda giriş yöneticilerini tanıttım. Gönderiyi beğendiyseniz, yorum yazabilir ve arkadaşlarınızla paylaşarak destek olabilirsiniz. Bir sonraki gönderide görüşmek üzere.